Η έννοια κτιριακός αυτοματισμός (Building Management System), έχει παρουσιαστεί στην Ελλάδα για πρώτη φορά την δεκαετία του ‘80. Την εποχή εκείνη υπήρχαν παγκοσμίως λίγες εταιρείες οι οποίες μπορούσαν να προσφέρουν λύσεις αποκεντρωμένου ψηφιακού ελέγχου. Στην χώρα μας αρχικά οι επιλογές ήταν ακόμη λιγότερες αλλά γρήγορα ξεκίνησαν την παρουσία τους οι μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου παγκοσμίως.

Τα κτιριακά συστήματα αυτοματισμού αρχικά εστίαζαν στον έλεγχο του κλιματισμού και πιο σπάνια σε άλλα συστήματα του κτιρίου. Οι περισσότερες μελέτες, δεν προέβλεπαν την εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων και στα λίγα που εγκαθίσταντο συνήθως είτε το απαιτούσε ο τελικός πελάτης, είτε η κατασκευή γινόταν σύμφωνα με τις οδηγίες αναπτυγμένων Ευρωπαϊκών χωρών..

Από την δεκαετία του ‘80 έως σήμερα, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στα ψηφιακά συστήματα κτιριακού αυτοματισμού. Έννοιες όπως εξοικονόμηση ενέργειας, βιωσιμότητα κτιρίου, ανοικτά πρωτοκόλλα, “έξυπνα” συστήματα, είναι στο προσκήνιο και αποτελούν βασικούς παράγοντες για την επιλογή ενός τέτοιου συστήματος.

Σήμερα, στην χώρα μας υπάρχουν 3 κατηγορίες εταιρειών οι οποίες εγκαθιστούν, αναπτύσσουν και υποστηρίζουν κεντρικά συστήματα διαχείρισης εγκαταστάσεων κτιρίων.

• 1. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τις μητρικές εταιρείες κατασκευής του εξοπλισμού, οι οποίες είναι λίγες και εμφανίζονται σε ελάχιστες περιπτώσεις και σε συγκεκριμένα έργα.
• 2. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τις εξειδικευμένες εταιρείες εφαρμογής λύσεων (integrators), οι οποίες έχουν επιλέξει μία ή περισσότερες μητρικές εταιρείες για την προμήθεια εξοπλισμού και ασχολούνται αποκλειστικά με αυτοματισμό ή συγκεκριμένα με κτιριακό αυτοματισμό.
• 3. Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει εταιρείες οι οποίες έχουν ως κύριο αντικείμενο κάτι διαφορετικό αλλά προσφέρουν ένα πακέτο που περιλαμβάνει και ένα σύστημα κτιριακού αυτοματισμού.

Είναι φανερό λοιπόν ότι η εμπειρία της εταιρείας που αναλαμβάνει την εφαρμογή της λύσης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στον σωστό προγραμματισμό και λειτουργία του συστήματος.
Μια εταιρεία εφαρμογής λύσεων οφείλει να έχει άριστη γνώση των υλικών και των τεχνολογιών που χρησιμοποιεί. Οφείλει επίσης να έχει άριστη γνώση της λειτουργίας των συστημάτων που ελέγχονται από το σύστημα κτιριακού αυτοματισμού σε ηλεκτρολογικό, και σε μηχανολογικό επίπεδο. Οφείλει τέλος να κατέχει τις ανάγκες διαχείρισης και εύρυθμης λειτουργίας του συνόλου του εξοπλισμού, παρέχοντας αποδοτικές λύσεις και φιλικές στον χρήστη του συστήματος.

Η επόμενη μέρα μετά την παράδοση της θέσης σε λειτουργία ενός συστήματος αποτελεί πάντα μία πρόκληση. Οι χρήστες καλούνται να αναλάβουν την λειτουργία και συντήρηση πολύπλοκων συστημάτων. Είναι λοιπόν κρίσιμο η εταιρία εφαρμογών να βρίσκεται μόνιμα στο πλευρό του τελικού χρήστη παρέχοντας συμβουλές και βοηθώντας τον χρήστη να διαχειριστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κτίριο του. Είναι επίσης κρίσιμο τα υλικά που επιλέγονται να προσφέρουν βιωσιμότητα πολλών χρόνων, και τυχούσα αντικατάσταση τους να γίνεται με απλές κατανοητές και εύκολες διαδικασίες. Οι τεχνολογίες και τα πρωτόκολλα που επιλέγονται, πρέπει να υποστηρίζουν εύκολες μελλοντικές αναβαθμίσεις και επεκτάσεις χωρίς υψηλά κόστη και καθολικές επεμβάσεις, ανεξάρτητα από τον κατασκευαστή του εξοπλισμού.

Με βάση τα παραπάνω, η επιλογή του συνεργάτη που θα εγκαταστήσει το σύστημα κτιριακού αυτοματισμού, αποτελεί ίσως τον κρισιμότερο παράγοντα επιτυχίας του συστήματος. Η σωστή επιλογή, επιτρέπει την πλήρη εκμετάλλευση των μεγάλων δυνατοτήτων των συστημάτων αυτών σε όλη την διάρκεια ζωής ενός κτιρίου!

Ζήσης Μπατζάκης

Building Automation Sector Manager
AS Hellas

Κτιριακός αυτοματισμός και ο στρατηγικός ρόλος των Integrators

Η έννοια κτιριακός αυτοματισμός (Building Management System), έχει παρουσιαστεί στην Ελλάδα για πρώτη φορά την δεκαετία του ‘80. Την εποχή εκείνη υπήρχαν παγκοσμίως λίγες εταιρείες οι οποίες μπορούσαν να προσφέρουν λύσεις αποκεντρωμένου ψηφιακού ελέγχου. Στην χώρα μας αρχικά οι επιλογές ήταν ακόμη λιγότερες αλλά γρήγορα ξεκίνησαν την παρουσία τους οι μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου παγκοσμίως.

Τα κτιριακά συστήματα αυτοματισμού αρχικά εστίαζαν στον έλεγχο του κλιματισμού και πιο σπάνια σε άλλα συστήματα του κτιρίου. Οι περισσότερες μελέτες, δεν προέβλεπαν την εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων και στα λίγα που εγκαθίσταντο συνήθως είτε το απαιτούσε ο τελικός πελάτης, είτε η κατασκευή γινόταν σύμφωνα με τις οδηγίες αναπτυγμένων Ευρωπαϊκών χωρών..

Από την δεκαετία του ‘80 έως σήμερα, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στα ψηφιακά συστήματα κτιριακού αυτοματισμού. Έννοιες όπως εξοικονόμηση ενέργειας, βιωσιμότητα κτιρίου, ανοικτά πρωτοκόλλα, “έξυπνα” συστήματα, είναι στο προσκήνιο και αποτελούν βασικούς παράγοντες για την επιλογή ενός τέτοιου συστήματος.

Σήμερα, στην χώρα μας υπάρχουν 3 κατηγορίες εταιρειών οι οποίες εγκαθιστούν, αναπτύσσουν και υποστηρίζουν κεντρικά συστήματα διαχείρισης εγκαταστάσεων κτιρίων.

• 1. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τις μητρικές εταιρείες κατασκευής του εξοπλισμού, οι οποίες είναι λίγες και εμφανίζονται σε ελάχιστες περιπτώσεις και σε συγκεκριμένα έργα.
• 2. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τις εξειδικευμένες εταιρείες εφαρμογής λύσεων (integrators), οι οποίες έχουν επιλέξει μία ή περισσότερες μητρικές εταιρείες για την προμήθεια εξοπλισμού και ασχολούνται αποκλειστικά με αυτοματισμό ή συγκεκριμένα με κτιριακό αυτοματισμό.
• 3. Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει εταιρείες οι οποίες έχουν ως κύριο αντικείμενο κάτι διαφορετικό αλλά προσφέρουν ένα πακέτο που περιλαμβάνει και ένα σύστημα κτιριακού αυτοματισμού.

Στην σημερινή εποχή στην Ελλάδα σχεδόν όλες οι μελέτες προδιαγράφουν συστήματα κτιριακού αυτοματισμού για κάθε μεγάλο κτίριο. Πολλές φορές όμως δεν προδιαγράφεται με λεπτομέρεια το κατάλληλο σύστημα για το συγκεκριμένο κτίριο, αλλά ούτε και ακριβείς οδηγίες για την εγκατάσταση του.
Όμως οι δυνατότητες ενός σωστά μελετημένου και εγκατεστημένου συστήματος κτιριακού αυτοματισμού όταν αξιοποιούνται στο μέγιστο, επιτυγχάνουν μείωση των ενεργειακών καταναλώσεων έως και 30%, δίνουν υψηλή προστιθέμενη αξία στο κτίριο και μπορούν να προσφέρουν πρόσθετη (έως και 6,6%) απόδοση στην αρχική επένδυση (ROI).

Είναι φανερό λοιπόν ότι η εμπειρία της εταιρείας που αναλαμβάνει την εφαρμογή της λύσης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στον σωστό προγραμματισμό και λειτουργία του συστήματος.
Μια εταιρεία εφαρμογής λύσεων οφείλει να έχει άριστη γνώση των υλικών και των τεχνολογιών που χρησιμοποιεί. Οφείλει επίσης να έχει άριστη γνώση της λειτουργίας των συστημάτων που ελέγχονται από το σύστημα κτιριακού αυτοματισμού σε ηλεκτρολογικό, και σε μηχανολογικό επίπεδο. Οφείλει τέλος να κατέχει τις ανάγκες διαχείρισης και εύρυθμης λειτουργίας του συνόλου του εξοπλισμού, παρέχοντας αποδοτικές λύσεις και φιλικές στον χρήστη του συστήματος.

Η επόμενη μέρα μετά την παράδοση της θέσης σε λειτουργία ενός συστήματος αποτελεί πάντα μία πρόκληση. Οι χρήστες καλούνται να αναλάβουν την λειτουργία και συντήρηση πολύπλοκων συστημάτων. Είναι λοιπόν κρίσιμο η εταιρία εφαρμογών να βρίσκεται μόνιμα στο πλευρό του τελικού χρήστη παρέχοντας συμβουλές και βοηθώντας τον χρήστη να διαχειριστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κτίριο του. Είναι επίσης κρίσιμο τα υλικά που επιλέγονται να προσφέρουν βιωσιμότητα πολλών χρόνων, και τυχούσα αντικατάσταση τους να γίνεται με απλές κατανοητές και εύκολες διαδικασίες. Οι τεχνολογίες και τα πρωτόκολλα που επιλέγονται, πρέπει να υποστηρίζουν εύκολες μελλοντικές αναβαθμίσεις και επεκτάσεις χωρίς υψηλά κόστη και καθολικές επεμβάσεις, ανεξάρτητα από τον κατασκευαστή του εξοπλισμού.

Με βάση τα παραπάνω, η επιλογή του συνεργάτη που θα εγκαταστήσει το σύστημα κτιριακού αυτοματισμού, αποτελεί ίσως τον κρισιμότερο παράγοντα επιτυχίας του συστήματος. Η σωστή επιλογή, επιτρέπει την πλήρη εκμετάλλευση των μεγάλων δυνατοτήτων των συστημάτων αυτών σε όλη την διάρκεια ζωής ενός κτιρίου!